Bileam wel of geen kwade boom met goede vrucht

‘Mijn volk! gedenk toch wat Balak, de koning van Moab,
beraadslaagde, en wat hem Bileam, de zoon van Beor, antwoordde; en wat geschied
is van Sittim af tot Gilgal toe, opdat gij de gerechtigheden des HEEREN kent,
Micha 6:5.’

Naar aanleiding van de studie die ik maakte over de valse
eenheid in de muzikale eindtijd zijn er veel vragen losgekomen. Eén van de
terugkerende vragen is of God toch niet iets moois uit iets kwaads kan laten voortkomen.
Met andere woorden, als de bron van bijvoorbeeld veel hedendaagse christelijke
muziek niet goed is, zou het dan misschien toch tot zegen kunnen zijn. Tijdens
het studeren op dit onderwerp realiseerde ik mij dat die vraag zou komen. Er is
namelijk niets moeilijker dan afstand nemen van iets dat voor onze beleving
helemaal is gaan horen bij het dienen van God. Als het dan ook nog eens als
heel fijn ervaren wordt, dan is het extra moeilijk om het kwaad eerlijk onder
ogen te zien en er afstand van te nemen. Ik noemde het voorbeeld van het
drinken uit een giftige bron. Zouden wij een glas water drinken waarvan we
weten dat er één druppel gif in is gemengd? De Heere Jezus heeft het voorbeeld
van de goede en de kwade boom genoemd: ‘Alzo een ieder goede boom brengt
voort goede vruchten, en een kwade boom brengt voort kwade vruchten. Een goede
boom kan geen kwade vruchten voortbrengen, noch een kwade boom goede vruchten
voortbrengen, Matth. 7:17,18.’

Als reactie op de woorden van de Heere Jezus en die van mij,
zijn er verschillende mensen die Bileam als voorbeeld hebben gesteld van een
kwade boom die toch goede vruchten voortbracht. Bij deze willen we kijken wie
Bileam was, wat hij deed, wat de vrucht was en de gevolgen voor hen die zich
inlieten met deze kwade boom.

Als we door de Bijbel bladeren dan komen we Bileam de zoon
van Beor in Numeri, Deuteronomium, Jozua, Nehemia, Micha, Petrus, Judas en
Openbaring tegen. In meer dan tien hoofdstukken wordt zijn naam vermeld.
Wanneer we de teksten onderzoeken dan wordt ons duidelijk dat het goed is om te
weten waarom zijn naam zo vaak vermeld is. Bileam is bekend geworden door de
geschiedenis die we lezen in Numeri 22, 23 en 24. Het volk Israël, verlost uit
Egypte en geleid door de wonderlijke hand van de HEERE door de woestijn, moet
strijden tegen de vijanden in de oorlogen die we de oorlogen van Jehova zouden
kunnen noemen (Num. 21:14). Nadat Israël de tegenwerkende Amorieten met hun
koning Sihon hadden verslagen, kwam de reusachtige Og van Basan met al zijn
volk tegen Israël maar ook zij werden verslagen omdat God Zelf voor hen streed.
Toen Balak de koning van de Moabieten dit hoorde, was hij en zijn volk zeer
bevreesd wat er met hen zou gebeuren. Met een duivels plan dacht hij het volk
Israël te kunnen verzwakken. Hij huurde Bileam de zoon van Beor in die bekend
stond om zijn waarzeggende geest en zijn macht om te vloeken en te zegenen. In
eerste instantie wilde Bileam niet gaan op de vraag van Balak en wees de
geschenken af, omdat de HEERE Zelf hem duidelijk maakte dat hij niet mocht gaan.
Nadat hij opnieuw gevraagd werd en verleid met geschenken, is hij op weg gegaan,
met de opdracht van God om alleen dat te zeggen wat hij van God mocht zeggen.
Daar ging de man, die zichzelf beriep een ziener te zijn van wie de ogen
geopend waren, maar blind bleek te zijn voor de engel met getrokken zwaard, die
door zijn ezel wel werd gezien. Tot drie keer toe moet het arme dier het
ontgelden als zijn blinde meester hem slaat en dat terwijl de ezel als het ware
zijn meester bewaard om in aanraking te komen met het zwaard van de engel van
Jehova. Moest hij, die met geweld de ezel nog niet vooruit kon krijgen een volk
gaan verzwakken met zijn vloeken? Vreemd genoeg valt Bileam niet van schrik van
zijn ezel als die hem vraagt waarom hij zijn trouwe beestje nu tot drie keer
toe geslagen heeft. Bileam maakt de ezel duidelijk dat hij zich door haar
bespot voelt en wenste dat hij een zwaard had om haar te doden. Toen opende de
HEERE (Jehova) de ogen van Bileam zodat hij de engel van Jehova zag staan met
uitgetrokken zwaard. Bileam wordt duidelijk gemaakt dat hij afwijkt en zeker
gedood zou zijn geweest wanneer zijn ezel hem niet had opgehouden. Hij krijgt opnieuw
de opdracht om te gaan en alleen dat te zeggen wat hij van Jehova zeggen mag.

In de hoofdstukken 23 en 24 lezen we de zegeningen die Bileam
over het volk Israël heeft uitgesproken, ondanks het aandringen van Balak om
het volk te vervloeken. Bileam kon niet anders dan zegenen omdat God hem
verhinderde te vervloeken. Nu zouden we kunnen zeggen dat we vandaag de dag de
zegenende teksten van liedschrijvers kunnen nemen ondanks het feit dat ze net
als Bileam niet onberispelijk zijn. Het is heel belangrijk om op te merken dat
we ons, door zo te redeneren, op heel glad ijs begeven. Wie zegt dat God de
hedendaagse CCM liedschrijvers de woorden heeft gegeven, net als Hij dat bij
Bileam deed? Mogen wij zeggen dat hoewel Bileam een kwade boom was hij toch
goede vrucht heeft voortgebracht? Laten we wat door de Bijbel bladeren om te
kijken wat God ons zegt over Bileam.

In het laatste boek van de Bijbel spreekt Jezus, de Zoon van
God de volgende waarschuwing tot Pergamum, een stad in Klein Azië: ‘Maar Ik
heb enige weinige dingen tegen u, dat gij aldaar hebt, die de lering van Bileam
houden, die Balak leerde den kinderen Israëls een aanstoot voor te werpen,
opdat zij zouden afgodenoffer eten en hoereren.’

Hoewel de gemeente in Pergamum het geloof had behouden,
hadden zij toch mensen die vasthielden aan de lering van Bileam. Hier wordt
Bileam omschreven als een man die Balak leerde om de kinderen van Israël een
aanstoot voor te werpen, zodat zij zouden eten van het afgodenoffer en
hoereren. Petrus waarschuwt voor de valse leraars en profeten en wijst op Bileam
als de man die het loon der ongerechtigheid heeft liefgehad (2 Petr. 2:15). Ook
Judas waarschuwt voor de valse leraars die net als Bileam worden verleid door
het loon en niet anders zijn dan vlekken in de liefdesmaaltijden, waterloze
wolken, onvruchtbare bomen, wilde golven van de zee en dwalende sterren. Kortom
er wordt door Jezus, Petrus en Judas gewaarschuwd voor mensen die zijn als
Bileam.

Maar wat heeft Bileam dan naast de uitgesproken zegeningen
gedaan om zo voor hem en zijn leringen te waarschuwen? Bileam die wel begreep
dat hij het volk niet kon vervloeken en zeker het beloofde loon zou mislopen,
had iets listigs bedacht. Hij begreep dat het gezegende volk van God een geheim
had. Dat geheim was hun relatie met de levende God. Als Hij voor hen streed,
wie zou dan niet vrezen? Er moest iets gebeuren om die relatie tussen God en
Zijn volk te verbreken. Tussen de derde en de vierde zegening lezen we in
hoofdstuk 24 dat Bileam aan Balak raad geeft. Uit het verloop van de
geschiedenis en de woorden van Mozes maken we op dat Bileams duivelse plan
succes heeft gehad. Bileam porde Balak aan om de mooie meisjes van de Moabieten
in te zetten, om de jongens en mannen van Israël tot hoererij te verleiden. De
mannen die niet anders konden dan kijken en begeren, werden verleid tot hoererij,
het eten van het afgodenvlees en het buigen voor de afgoden. De toorn van God
brak los en 24.000 Israëlieten stierven. Gelukkig was er een man met een moedig
hart die te midden van het oordeel de moed nam om te strijden voor Gods eer.
Pinehas nam een zwaard en doodde de Israëliet die met een Midianitin de tent
inging voor de ogen van Mozes en het volk. Jehova stopte de plaag en zegende
Pinehas tot in eeuwigheid.

Het volk krijgt van God de opdracht om wraak te nemen tegen
de Midianieten, ze doden, onder leiding van Pinehas, de mannen, vijf koningen
en Bileam. In eerste instantie laten ze de vrouwen leven, waarop Mozes hen de opdracht
geeft ze te doden omdat juist zij de oorzaak waren van de plaag. ‘En Mozes
zeide tot hen: Hebt gij dan alle vrouwen laten leven? Ziet, deze waren, door
den raad van Bileam, den kinderen Israëls, om oorzake der overtreding tegen den
HEERE te geven, in de zaak van Peor; waardoor die plaag werd onder de
vergadering des HEEREN, Num. 31:15,16.’